In onze huidige tijd is er amper plek voor dromen en verbeelding. Dat is jammer, want daarmee doen we onszelf tekort, vindt AimAtArt. Feiten en statistieken alleen zijn volgens ons niet genoeg om de uitdagingen van vandaag de dag te trotseren. Maar wat zijn alternatieven voor de ratio? En hoe kan je die verweven in organisaties waar efficiëntie de norm is? Om dit te onderzoeken organiseerden we de expeditie: De kracht van onbegrensd denken. Samen met innovatie-aanjagers van toonaangevende organisaties doken we in dit thema in het Rotterdamse Spangen. Hoofdvraag: In hoeverre is er ruimte voor onbegrensd denken in organisaties?

Waarom op expeditie?

Mensen die openstaan voor ervaringen zien hun creativiteit toenemen op reis. Dat schrijft hoogleraar psychologie Ap Dijksterhuis in zijn boek ‘Wie (niet) reist is gek’. Hij refereert in dit kader naar een onderzoek dat gedaan is aan de Radboud Universiteit Nijmegen met VR. Proefpersonen kregen een bril op en waande zich in een ruimte waarin alles werd ontregeld. Het onderzoek liet zien dat de ontregeling ervoor zorgde dat de proefpersonen achteraf beduidend creatiever waren. Een tweede groep deelnemers, die slechts keken naar een opgenomen filmpje van een deelnemer die door de virtuele wereld liep, werd niet creatiever. Mensen moesten de ontregeling echt zelf ondergaan om ervan te profiteren. Je zult dus erin moeten duiken, in het onbekende, het onbegrensde. Kunst is net als reizen en biedt dezelfde ontregeling. Daarom namen we deze groep mee op expeditie naar de experimentele kunstruimte A Tale of A Tub.

Experiment en het belang van nieuwe ervaringen

A Tale of A Tub liet een tentoonstelling zien waaraan het gedachtegoed van de Spaanse filosofe Maria Zambrano ten grondslag ligt. Zambrano stelde dat intuïtie en dromen ook manieren zijn om naar de wereld te kijken. Ook zij is ervan overtuigd dat er meer plek moet komen voor onbegrensd denken. Gevestigde internationale kunstenaars werden door A Tale of A Tub uitgenodigd om hierop te reageren. Een belangrijk element dat hierin naar voren kwam was experiment. Zo was er de poëtische video van Nicole Timmer, waarin zij haar nieuwe ervaringen, opgedaan tijdens een wereldreis, deelt met toeschouwers. We voerden n.a.v. dit werk het gesprek over het belang van nieuwe ervaringen opdoen i.h.k.v. innovatie. Erg belangrijk, daarover was iedereen het eens. Maar de vraag welke nieuwe ervaring je zelf wel eens zou willen opdoen, was lastiger te beantwoorden. Ook de video van Apitchatpong Weerasethakul & Chai Siris was voer voor gesprek over bezieling in organisaties. Een deelnemer: “als je niet meer met bezieling werkt, dan word je dus een robot. Die bezieling is zo belangrijk, met hoofd en hart werken”.

Ontmoeting is cruciaal

Alle genodigden waren het erover eens. Ontmoeting is cruciaal als het gaat om onbegrensd denken te activeren. Hoe kom je op een ander spoor? Letterlijk door bij iemand aan te bellen en met een wildvreemde het gesprek aan te gaan. Tijdens de expeditie werden onze genodigden uitgedaagd dit te doen. Aanbellen bij buurtbewoners waar een kunstwerk van Lee Kit hing. Kit zocht letterlijk de grenzen op door zijn werken buiten de tentoonstellingsruimte te laten zien. Wat leverde het op? Ongemak, wantrouwen, een lach, maar ook een wedervraag, verwondering en een bijzonder gesprek. Dat alles met zoiets basaal als een ontmoeting.

Ruimte maken voor onbegrensd denken

Op de vraag ‘In hoeverre is er ruimte voor onbegrensd denken in organisaties?’ is geen concreet en eenduidig antwoord te geven. Wel zijn er deze avond voorwaarden geformuleerd en zijn de deelnemers zelf nog meer aan het denken gezet over dit thema. Die voorwaarden zijn: ruimte creëren voor ontmoeting, nieuwe ervaringen opdoen en bezieling niet weg te wuiven, maar toe te laten. Klinkt helder, maar gemakkelijk is dat niet. Probeer het maar eens een dag. Ik zie uit naar onze ontmoeting!

Wil je ons ontmoeten? Neem contact op met Emilie Vermeer voor meer informatie.