Technologie: een tweesnijdend zwaard
Nieuwe technologieën schudden ons wakker en bieden kansen. We lezen over de economische kansen en de doemscenario’s. Maar hoe zit het met de ethische kant; welke rol willen we dat technologie speelt in ons leven? Hierover ging AimAtArt tijdens de Toekomstexpeditie op kunstmanifestatie ROBOT LOVE in gesprek met vooruit-denkers van verschillende organisaties. ROBOT LOVE, dat fungeerde als decor van dit debat, leverde met intrigerende kunstwerken prangende gespreks- én eyeopeners op.
Kunstenaars zijn onze begeleiders in vernieuwing
Nu onze gedachten door technologie en algoritmes worden bepaald, is het cruciaal dat we onszelf blijven trainen om andere perspectieven op te zoeken. Om te voorkomen dat we te eenzijdig worden geïnformeerd. Juist bij ontwikkelingen zoals robotica en kunstmatige intelligentie. Ontwikkelingen die veel impact hebben, maar waarop we nog geen grip hebben. Die andere perspectieven bieden kunstenaars. Want als de kunstgeschiedenis iets heeft bewezen, is dat het loont om kunstenaars te volgen in dynamische tijden vol verandering. Kunstenaars weten als geen ander de ontluikende toekomst tastbaar te maken. Zoals internetpionier Marleen Stikker het in Zomergasten al benoemde: ‘Kunstenaars zijn onze begeleiders in vernieuwing’.
ROBOT LOVE maakt tongen los
AimAtArt is partner van kunstmanifestatie ROBOT LOVE in innovatiestad Eindhoven. ROBOT LOVE vraagt aandacht voor de ingewikkelde dilemma’s waartoe de technologie ons uitdaagt. Het heeft een optimistische benadering van kunstmatige intelligentie en robotica, juist omdat het ons ook kansen biedt betere mensen te worden. Tegelijkertijd biedt ROBOT LOVE ook ruimte voor de minder fraaie scenario’s. Een verrijkende setting dus om innovatiemanagers aan de tand te voelen over dilemma’s als: Vertrouwen we op machines of mensen? Tot hoever reikt onze invloed? Waar ligt de grens als het gaat om ethiek versus tech? Smelten we samen met machines of staan we tegenover elkaar?
Gesprekken van 30jaar geleden
Sommige genodigden vroegen zich af of dit de gesprekken van 30 jaar geleden waren. Toen we ons afvroegen of we ooit al onze privé en zakelijke informatie klakkeloos op een onzichtbaar net zouden gooien in ruil voor likes. En toen we het nog hoogst onwaarschijnlijk vonden dat je je levenspartner via een algoritme zou vinden. Is alles wat nu nog ongemakkelijk voelt misschien dus een fase en weten we straks niet beter dan dat we allemaal een robotkloon van onszelf hebben? Of moeten we juist nu een grens trekken aan wat er technisch mogelijk is? De conclusie van de Toekomstexpeditie was dan ook dat er geen algemene conclusie te formuleren valt. De meningen zijn te verdeeld als het gaat om deze grote thema’s. Ook bij de aanwezige innovatiemanagers.
Twee kampen
Het is echt een tweesnijdend zwaard. Aan de ene kant heeft technologie zoveel voordelen; robots ontwikkelen zich sneller dan mensen, kunnen menselijke capaciteiten enorm vergroten, bijdragen aan zorg, etc. En aan de andere kant zijn er zoveel ethische kwesties en ambivalente gevoelens over wanneer ‘onze menselijke normen & waarden, gedragingen en ons geweten’ niet meer menselijk zijn.
Technologie bevindt zich duidelijk in een paradox. Misschien is dit zelfs de nieuwe kloof in de samenleving. Waarbij de ene groep pro-tech is en de andere zich er fel tegen verzet. Er werd geopperd dat dingen een keer echt fout moeten gaan en dat we dan pas in actie komen. Wanneer technologie een probleem oplost, maar bijvoorbeeld in de knel komt met onze ethische waarden. Voor het zover is moeten we het gesprek blijven voeren, want daarover waren de genodigden het vooral eens. Er is nog zoveel te bespreken en zijn we er niet al te laat mee?
Menselijke maat is leidend
Als technologie ondersteunend blijft aan de mens, ziet een deel van de vooruit-denkers de toekomst positief. Een aantal keren werd gezegd dat – naast mensen – bedrijven hierin ook een grote verantwoordelijkheid hebben. Verder werd er geopperd dat we er ook maar gewoon mee moeten gaan experimenteren. Deel een klein onderdeel van je data maar eens online en kijk wat er gebeurt. We zullen er hoe dan ook aan moeten geloven. Over 1 ding waren alle genodigden het eens: het werkt om de blik van kunstenaars te betrekken bij deze vraagstukken. Je wordt emotioneel geraakt, je verbeeldingskracht wordt geactiveerd en nieuwe invalshoeken worden zo verkend. Precies wat het bedrijfsleven nu nodig heeft.
- Ook naar ROBOT LOVE om dit gesprek met je collega’s en/of klanten te voeren? Neem contact op met Emilie Vermeer voor meer informatie.
